بنا به تصریح محققان، نخستین باری که نوروز در دوره‌‌ی اسلامی شکوه و بزرگی خود را در دستگاه‌های رسمی همانند دوران باستان بـه دسـت آورد، دوره‌ی اول عباسی بود. در حقیقت نه تنها ایرانیان‌ آن‌ را بـه‌ رسم آیین باستانی جشن می‌گرفتند، بلکه یکی از جشن‌های عمومی بود و خلفا نیز در آن شرکت می‌کردند. البته پیش‌تر‌ از جمله در دوره‌ی خلافت امام علی(ع) اخباری از هدیه بردن دهقانان‌ برای‌ خلیفه هست‌ کـه امام علی(ع) این هدیه‌ی نوروز یا مهرگان را بـه بیت المال سپرد. برگزاری و رواج برخی ‌‌از‌ آداب و رسوم این جشن را در این دوره به تقلید از دوره ی ساسانی، می‌توان‌ از‌ لابه‌لای‌ منابع و اشعار شاعران یافت.
از آن جا که خلفای عباسی در بسیاری از امور، آداب و رسوم‌ دوره‌ی ساسانی‌ را تقلید می‌کردند و به جا آوردن بخش بزرگی از رسم های نوروزی ، از جمله‌ دریافت هدایای گران‌بها از بزرگان و امیران اسلامی ، را ادامه می‌دادند. رسم دریافت هدایای نوروزی از فرمانروایان آنچنان جا افتاده بود که خلفا‌  حتی گاهی از‌ مهمانان‌ خویش درباره‌‌ی هدایای آن‌ها پرس‌و جو می‌کردند و دفتری تدارک دیده بودند‌ تا‌ نام بازدیدکنندگان نوروزی و هدایای‌شان در آن ثبت شود.
آنان همچون پادشاهان ساسانی در تالار  بار عام، با‌ شکوه‌ فراوان‌ بر تخت می نشستند و  بر  آیین پیشکش هدایای نوروز نظارت می‌کردند. متوکل خود در نخستین روز، در تالار بزرگ‌ حاضر می شد‌ و هدایای بزرگان را از نظر می گذراند. علاوه بر این در این دوره نیز خلیفه هدایایی‌ از‌ جمله‌ اشیای ساخته شده از عنبر  به مردم می بخشید .

از دیگر رسم های آشنای نوروزی در این‌ دوره هنرنمایی مقلدان و بازیگرانی به نام « اصـحاب السـماجه » بودند که صورتک زده ، نزد خلیفه می رفتند‌ و او‌ هدیه های خود  به آنها را که سکه و گل و عطر  بود ، بر سرشان می پاشید . یک بار به مناسبت نوروز به فرمان متوکل‌ ، پنج‌ میلیون سکه به رنگ های گوناگون ضرب کرده و به صـورت هدیه ی نوروزی به درباریان اهـدا‌ کردند. علاوه‌ بر این، رسم‌ بود بزرگان به همراه پیشکش های خود  به خلفا، نوشته‌هایی در ستایش و مدح آن‌ها و  شادباش عید می‌ فرستادند. در منابع‌ به‌ بسیاری از این رسوم و تشریفات اشاره شده است. در این دوره رسم‌ شادباش گویی نوروز در میان مردم نیز رواج داشت، به طوری که سعید بن حمید بختگان به یکی از دوستان خود نامه‌ ای برای شادباش گویی نوروز نوشت و گفت چون‌ من چیز قابلی نداشتم تا به رسم هدیه بفرستم، ناچار نامه‌ای در تهنیت این روز جانشین آن می‌سازم. همچنین، شاعرانی بودند کـه بـا سـرودن‌ شعر‌ در وصف نوروز به‌ مدح‌ خلفا و بزرگانی می‌ پرداختند که در رواج و اصـلاح تقویم کوشیده بودند.

برگرفته از : مقاله ی « جشنهای ایرانی در دوره ی اول عباسی (۱۳۲- ۲۳۲ ق) » ، مجله ی جستارهای تاریخی ، پاییز و زمستان ۱۳۹۰، شماره ی ۴،  در صفحه ی « برگی از تاریخ » در سامانه ی فیس بوک ،( با ویرایش )