«در ادبیات، ریتمی وجود داشته که این وزن و نظم در موسیقی نیز وجود دارد. با بررسی اوزان شاهنامه به پرکاربردترین نمونۀ بحر به نام «بحر متقارب» برخورد کردم که این میزان و وزن‌ها، حس حماسی را در اشعار ایجاد می ‌کنند. یکی از مقالات من در زمینه‌ی سازهای شاهنامه است و با تحقیق و […]

از رستم، جهان پهلوان ایرانی، در شاهنامۀ فردوسی بسیار گفته شده است. با استناد به گزارش ارجمند فردوسی از نبردهای رستم بسیاری چیزها دانسته ایم و در محافل بازگو شده است. اما کمتر جایی از جشن بزرگی سخن گفته شده که به خجستگی زایش رستم برپا شده بود؛ جشنی که می‌بایست بزرگ‌ترین جشن‌ها در جهان […]

  خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – سیدعلی‌سینا رخشنده‌مند : در ادامۀ سلسله گفت‌وگوها با چهره‌های ماندگار حوزۀ ادبیات و اندیشه کشورمان، این بار در خبرگزاری کتاب ایران میزبان  ابوالفضل خطیبی، نویسنده، شاهنامه‌پژوه، پژوهشگر زبان و ادب فارسی، عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مشاور گروه فرهنگ‌نویسی بودیم. در ادامه  ، گفت‌وگوی ما […]

پنج  . مهم ترین مأخذ «شاهنامه ی ابومنصوری» و در واقع مأخذ اصلی آن ترجمه ی یکی از دست نویس های «خداینامه» بود. عنوان خداینامه (پهلوی xwadāynāmag *) بارها در آثار عربی و فارسی سده ی چهارم هجری آمده است.    آنچه نگارنده دیده است ، این موارد است :    سه بار ابن ندیم […]

چهار. در آغاز داستان «رستم و شغاد» شاعر از شخصی به نام «آزادسرو» نام می برد که با «احمد سهل» در مرو می زیست و «بسی داشتی رزم رستم به یاد» [۱]↓ و فردوسی داستان «رستم و شغاد» را از روایت او نقل می کند. این آزادسرو در آغازهای سده ی چهارم هجری در دستگاه […]

                      سه.    ۱. کسانی که با پژوهش های شاهنامه آشنا هستند ،می دانند که از دیرباز از چند داستان این کتاب همچون «رستم و سهراب»، «بیژن و منیژه» و «اکوان دیو» به عنوان episode یعنی «داستان میان پیوست» یاد می کنند و منظور از […]

دو.    ۱. از شاهنامه ی ابومنصوری تنها مقدمه ی آن ، که پیش از این از آن سخن رفت ، در دست است. جز فردوسی در دیباچه ی شاهنامه، تنها ابوریحان بیرونی دو بار از این کتاب به صراحت نام برده است. بیرونی در کتاب «آثارالباقیه» که در سال ۳۹۰ یا کمی پس از […]

            توضیح : نگارنده نخست قصد داشت که نوشته ی حاضر را به صورت کتاب کوچکی به چاپ برساند و در دسترس اهل فن قرار دهد. ولی سپس با پیشنهاد آقای ابوالفضل خطیبی دبیر اجرایی مجله ی « نامه ی ایران باستان» موافقت کرد که این نوشته به صورت مقاله […]

اشاره : کتاب «فرزند ایران»[۱] که سرگذشت داستانیِ زندگی فردوسی را بازمی‌گوید، به دلیل تعلقش به وادی داستان و داستان‌نویسی، اثری است متفاوت در کارنامه‌ی میرجلال‌الدین کزازی . «فرزند ایران» بافتاری زبان‌آورانه و زبانی همساز و همسو با زبان « شاهنامه ی فردوسی » دارد؛ زیرا به باور نویسنده‌، جز با این زبان نمی‌شد درباره‌ی خالق « […]

              فرهنگ زنان شاهنامه نوشته : بهمن حمیدی چاپ اول : ۱۳۸۵ ۷۵۰ صفحه – ۹۵۰۰  تومان ناشر : انتشارات پژواک فرهنگ – تلفن ۶۶۷۴۹۹۲۹ و ۶۶۷۴۹۹۳۰ – ۰۲۱ سرانجام  برای شاهنامه ی فردوسی نیز « فرهنگ زنان » نوشته شد. از رنج چندین ساله ی بهمن حمیدی اکنون […]