نوشته : محمد حیدری
در این روزها در روزنامه ها و پایگاه های فضای مجازی ، چنان نوشتند و سخن گفتند که گویی از روز دوشنبه ی ( ۲۷ مهر ۱۳۹۴ ) این هفته تمامی بخش های « برجام » به اجرا درآمده ، تحریم ها برداشته شده و یا به زودی می شود و تنگناهایی که ایرانی ها با آنها دست به گریبانند ، از میان می رود . هیچ کس و هیچ رسانه ای حتی اشاره نکرد که دوشنبه ۲۷ مهر ، روزی است که ایران برچیدن بخشی از تاسیسات هسته ای خود را آغاز کرد . تنها پس از اجرای کامل این نابودسازی ها ، و تایید آزانس بین المللی انرژی هسته ای ( و در واقع : آقای آمانو ) است که بخش هایی از تحریم ها ( و نه همه آنها ) برداشته می شود . در بهترین حالت ، و اگر ساز تازه ای کوک نشود ، آژانس و آقای آمانو تا پایان سال جاری مسیحی و حتی اوایل سال آینده ی میلادی ، در این مورد نظر نخواهند داد . پس ، باید چند ماه دیگر هم برای برداشته شدن تحریم ها صبر کرد !!!
شاید برای برخی از مخاطبان گرامی این پرسش پیش آید که پس چرا پای هیات های تجاری و حتی سیاسی به ایران باز شده و هر روز در رسانه های ایران خبرهای نویددهنده ای ازاین سفرها منتشر می شود . در پاسخ عرض می کنم : این هیات ها می آیند تا « جا رزرو کنند » و بتوانند پس از برداشته شدن بخشی از تحریم ها، لقمه های دندان گیرتری به چنگ آورند .
حال برای آن که دانسته شود آغاز برداشته شدن بخشی از تحریم ها منوط به طی چه مراحلی است ، مطلبی را که تارنمای فارسی بی . بی . سی دیروز ( ۲۷ مهر ) روی خروجی خود گذاشته است ، در زیر نقل می کنم :
* * * * *
……. اما « روز اجرای توافق » چه روزی است ؟
بر اساس توافق جامع اتمی ایران و قدرت های جهانی، « روز اجرای توافق » روزی است که آژانس تأیید کند که ایران تعهدات مقدماتی خود را از جمله در تأسیسات اراک، نطنز و فردو انجام داده است .
مطابق این توافق، ایران باید تا آن روز این اقدامات را انجام دهد :
اراک
۱. ایران باید قلب رآکتور آب سنگین اراک را از آن خارج کند و منافذ آن را با بتون پر کند ، به طوری که بعدا قابل استفاده نباشد .
۲. ایران به ساخت مجتمع سوخت اراک ادامه ندهد و موجودی سوخت و مجتمع تولید آن را تا آماده شدن رآکتور جدید زیر نظارت آژانس قرار دهد. ایران باید در خطوط تولید سوخت تغییرات فنی ایجاد کند تا متناسب رآکتور جدید شود .
۳. ایران در اجرای محدودیت ۱۵ ساله ی تولید آب سنگین، موجودی آب سنگین و میزان تولید آب سنگین در کارخانه ی اراک را به آژانس گزارش دهد و اجازه ی نظارت آژانس بر ذخیره و تولید را فراهم کند . این نظارت در صورت درخواست آژانس از طریق بازدید از کارخانه اراک صورت خواهد گرفت .
نطنز
۴. ایران تعداد ماشین های غنی سازی IR-1 را در تأسیسات غنی سازی نطنز به ۵۰۶۰ عدد و سطح غنی سازی را به ۳.۶۷ درصد کاهش دهد و ماشین های اضافی را باز و به انبار منتقل کند و تحت نظارت پیوسته آژانس قرار دهد .
۵.ایران محدودیت های پیش بینی شده در مورد تحقیق و توسعه ی ماشین های غنی سازی را اعمال کند و ماشین های اضافی را تحت نظارت آژانس به انبار منتقل کند .
فردو
۶. ایران تمام فعالیت های غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مرتبط با غنی سازی و کار با مواد هسته ای را در تأسیسات فردو متوقف کند.
۷. تنها ۱۰۴۴ ماشین IR-1 در تأسیسات فردو به صورت نصب شده باقی می ماند که با ترتیب خاصی تنها برای تولید ایزوتوپ های پایدار مورد استفاده خواهد بود. بقیه ی ماشین ها باید باز و به انبار منتقل شود و تحت نظارت آژانس قرار گیرد .
ذخیره
۸. ایران می تواند معادل ۳۰۰ کیلوگرم گاز UF6 با غنای تا ۳.۶۷ درصد اوانیوم غنی شده ذخیره کند. ذخایر مازاد بر آن باید یا به سطح غنای طبیعی رقیق شود، یا در عوض تحویل اورانیوم با غنای طبیعی، به خارج فروخته شود. گروه ۱+۵ باید به ایران کمک کند تا قراردادی برای این تبادل با یک نهاد خارجی منعقد کند .
۹. تمام اکسید اورانیوم غنی شده ی ایران که غنای آن بین ۵ تا ۲۰ درصد است، باید به صفحه ی سوخت قابل استفاده در رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شود .
زمینه ی نظارت آژانس
۱۰. باید مدالیته ها و ترتیبات خاص تأسیسات اتمی برای فراهم آوردن زمینه ی فعالیت های شفافیت ساز آژانس تکمیل شود.
نکته ای که باید به یاد داشت ، اقدامات کارشکنانه و با برنامه ی آژانس ، بازرسانش و شخص آقای آمانو ( قبلا : آقای البرادعی ) است که چند بار با طرح یک « اما » ، « شاید » و یا « برمبنای گزارش فلان منبع ، یا سازمان » پرونده ی هسته ای ایران را به دست انداز جدیدی انداختند ؟ پرسشی که باقی می ماند این است که ، « با این سوابق ، می توان اطمینان داشت در پایان سال جاری و یا اوایل سال آینده ی میلادی ، گزارش آقای آمانو حاوی یکی از این «اما» ها ، «شاید» ها و تردیدهای بهانه ساز نباشد و باز هم تعویق رفع یا تعلیق همان تحریم های محدود را موجب نشود ؟
۲۸ مهرماه ۱۳۹۴
نظر شما