محمد حیدری

مصیبت های مصر تنها اخوان المسلمین ، مبارک ، مرسی و ارتش آن نیستند ؛ مصیبت های دیگری هم در انتظار مردم مصر است . مطلب زیر ، که برشی است از نوشته ی حبیب ایوب ( چاپ شده در شماره ی ژوئیه ی امسال « لوموند دیپلماتیک » ) مصیبت بزرگی را که در انتظار مردم مصر است ، نشان می دهد  :
رئیس جمهور مصر، محمد مرسی، در دهم ژوئن گذشته با لحنی تهدیدآمیز می گفت : « در مقام رئیس جمهور تأئید می کنم که چنانچه لازم باشد، به گزینش نظامی متوسل خواهیم شد. رودخانه ی نیل برای مصر موهبتی است و مصر موهبتی است برای نیل. » واکنش قاهره در برابر تصمیم اتیوپی به ساختمان سد رنسانس    (Renaissance)  بر روی نیل آبی، از آنجا ناشی می شود که بقای مصر به این « آبراه حیاتی » وابسته است.
فردای آن روز، خانم دنیا مفتی ، سخنگوی وزارت امور خارجه ی اتیوپی، در پاسخی دندان شکن اظهار می دارد : « اتیوپی از جنگ روانی که مصر به راه انداخته است ،هراسی ندارد و حتی یک لحظه نیز کار ساختمان سد را معلق نخواهد کرد. » این کشور هر گونه حق تاریخی مصر بر آب های رودخانه ی نیل را رد می کند و آن را بیشتر « حقوق مستعمراتی غیرقانونی » به شمار می آورد  .

مصر، قدرتی مضمحل شده

اتیوپی که ۸۰ %  از آب های رودخانه ی نیل از این کشور می گذرند و در طی دو قرن گذشته نادیده گرفته شده و یا حتی مورد تحقیر قرار گرفته است، قصد دارد نگرشی متفاوت از حوزه ی رودخانه ی نیل و تقسیم تازه ای از آب های خود را بقبولاند . وانگهی، پارلمان این کشور، چندی پیش، با اکثریت آراء ، چهارچوب و شرایط توافق نامه ی همکاری جدیدی را به تصویب رسانده است (New Nile River Cooperative Framework Agreement) که پنج دولت دیگر حوزه ی رودخانهی نیل بالا ( علیا ) ( روآندا، تانزانیا، اوگاندا، کنیا و بوروندی) آن را امضا کرده اند. از این پس، نقشه ی هیدروپولیتیک رودخانه ی نیل تنها در قاهره ترسیم نمی شود .
پس از دو قرن به عنوان تنها قدرت حاکم در حوزه ی رودخانه ی نیل ، مصر دستخوش دگرگونی های اخیر در خاورمیانه شده است، که تضعیف پیوسته ی اقتصاد  این کشور و توقف رشد آن را به همراه داشته است. عواملی که آن را به سطح یک کشور ساده ساحلی برگردانده اند، عاری از هر گونه ابتکار عمل هستند .
…….
کسانی که خواهان آگاهی از متن کامل این نوشته هستند ، می توانند آن را در نسخه ی فارسی « لوموند دیپلماتیک » شماره ی ماه ژوئیه  امسال بخوانند .

پ.ن
مصر در آینده به همان سرنوشتی دچار خواهد شد که سرزمین غله خیز  و آبادان « سیستان » کنونی در ایران به آن دچار شده است . دولت های پیشین افغانستان با بستن سدها بر روی مسیر رودخانه ی هیرمند در افغانستان ، دریاچه ی هامون را خشک کردند و کشاورزی پر رونق آن را نابود ساختند .
اکنون  نیز در افغانستان دولت این کشور دارد سد دیگری بر روی هیرمند می زند ، که هنگامی که کار ساخت آن به پایان برسد ، دیگر قطره ی آبی هم به هامون نخواهد رسید . واکنش دولت ایران به این کار که بر خلاف پیمان های مرزی دولت ایران بر سر تقسیم آب رودخانه ی هیرمند است ، برای  نجات سرزمین سیستان امری حیاتی است که باید هرچه زودتر انجام شود .