در روزهای گذشته تعدادی از مهاجران افغانستانی در شهرهای قزوین و سنندج مورد آزار چند نفر قرار گرفتند که پس از انتشار خبر و برخی تصاویر این دو رویداد ناخوشایند، عوامل این اتفاق از طرف نیروی انتظامی بازداشت شدند. اگرچه این حادثۀ ناخوشایند بازتاب منفی گسترده‌ای در افکار عمومی و شبکه‌های اجتماعی در پی داشت، اما نمی‌توان با بی‌توجهی یا گذر از آن با ساده انگاری، اهمیت موضوع را نادیده گرفت.

۱. مهاجران خارجی و از‌ جمله مهاجران مظلوم افغانستانی میهمانان این مرز‌‌و‌بوم هستند و در دهه‌های گذشته با وجود حضور پرجمعیت و پرشمار این گروه در ایرانی که خود همزمان درگیر جنگ و بحران و سپس تحریم‌های ظالمانه قرار داشته، اکثر‌ قریب به اتفاق ایرانی‌ها با این میهمانان ارجمند همواره با انصاف و مهربانی و میهمان‌ نوازی برخورد کرده‌اند. این مهم البته نمی‌تواند از برخی بی‌مهری‌ها یا برخورد‌های ناشایست هم بگذرد.

۲. در هفته‌های گذشته دولت پاکستان اعلام کرده که به‌ زودی در برابر مهاجران غیرقانونی افغانستانی سیاست تازه‌ای اتخاذ کرده و به صورت منظم و مرحله‌ای، مهاجران افغانستانی را از کشور پاکستان اخراج می‌کند. هرچند اعلام اخراج مهاجران غیرقانونی افغانستانی در پاکستان که برخی شمار آنان را حدود یک‌ میلیون‌ و ۷۰۰ هزار نفر برآورد کرده‌اند، بازتاب منفی گسترده‌ای در محافل حقوق‌ بشری بر جای گذاشت؛ اما برخی شواهد حاکی از آغاز زودهنگام این سیاست و حتی بازداشت و اخراج پناهندگان قانونی یا زنان و کودکان در پاکستان است. گروهی از تحلیلگران نگران هستند که گروه زیادی از این بخش از مهاجران پس از اخراج از پاکستان راهی ایران شوند و به‌ این‌ ترتیب بر شمار مهاجران ساکن در ایران به صورت گسترده‌ای افزوده شود.

۳. با وجود حضور پرشمار و میلیونی مهاجران افغانستانی در کشور، همچنان فقدان یک سیاست مهاجرتی روشن و قانونمند و منضبط و دارای هدف موجب شده تا هم افزایش شمار مهاجران در کشور به بروز مسائل و مشکلات ناخواسته‌ای منجر شود، هم اینکه امکان ارائۀ خدمات به این جمع پرشمار کمتر و کمتر شود.

سکوت بی‌دلیل و غیرقابل قبول مسئولان امر، از‌ جمله دولت و وزارت کشور، در برابر پرسش‌های فراوان مرتبط با مهاجران هم به بروز بی‌اعتمادی و برخی شایعات دامن زده است. اتفاقات روی‌داده در شهرهای سنندج و قزوین از این منظر تأمل‌ انگیز است. چرا مسئولان کشور در برابر موج بزرگ مهاجران افغانستانی به‌ ویژه مهاجران غیررسمی که به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند، از اتخاذ یک سیاست روشن و شفاف سر باز می‌زنند؟ آیا این سکوت به افزایش شایعات دامن نمی‌زند؟ یا اینکه از دست مسئولان امر کاری ساخته نیست و به جز سکوت و عدم پاسخگویی امکان فعالیت دیگری ندارند؟ آیا سکوت در‌ این‌ باره به افزایش و دامن‌ زدن به مشکلات مهاجران افغانستانی منجر نمی‌شود؟ آیا سکوت مسئولان امر بی‌اعتنایی به افکار عمومی نیست؟ آیا به پیامدهای این سکوت اندیشیده شده است؟

برگرفته از : روزنامۀ شرق، ۱۷ مهر ۱۴۰۲ (با ویرایش)