۲۰ - خرداد - ۱۳۹۷
نوشتۀ  : احمد  شهابی


 

 

 

 

 

دکتر محمد یوسف کیانی یکی از پیشکسوتان باستان شناسی ایران و مدیر سال های دور موزۀ ملی ایران درگذشت. او در سال ۱۳۱۷ در بابل متولد شد، پس از گذراندن تحصیلات آغازین ، در سال ۱۳۴۲ با درجۀ کارشناسی باستان شناسی و تاریخ هنر از دانشگاه تهران دانش آموخته شد . یک سال پس از آن با مدرک کارشناسی تاریخ از همان دانشگاه فارغ التحصیل شدو دورۀ کارشناسی ارشد باستان شناسی را در سال ۱۳۴۴ در همان دانشگاه به پایان رساند . پس از آن ، برای ادامۀ تحصیل به دانشگاه لندن رفت و در سال ۱۳۴۹ با مدرک دکتری رشتۀ باستان شناسی و تاریخ هنر اسلامی از آن دانشگاه دانش آموخته شد.

دکتر محمدیوسف کیانی پس از پایان دورۀ کارشناسی در وزارت فرهنگ و هنر وقت ، از سال ۱۳۴۲ تا سال ۱۳۵۷ در سمت های کارشناسی امور باستان شناسی (۱۳۴۳) و رئیس موزه هنرهای ایران در سال ۱۳۵۴ سرگرم کار بود . این باستان شناس در سال ۱۳۵۵ریاست موزۀ ملی ایران را به عهده داشت. او علاوه بر فعالیت های اجرایی از سال ۱۳۴۹ تا سال ۱۳۵۸ مدیر هیات بررسی و تحقیقات باستان شناسی دشت گرگان نیز بوده است.

دکتر کیانی مسئولیت نمایشگاه های بین المللی گوناگون را، از جمله نمایشگاه هنرهای جهان اسلام در لندن (۱۹۷۳)، نمایشگاه هنرهای ایران در توکیو (۱۹۷۶)، نمایشگاه هنرهای ایران عهد ساسانی در نیویورک (۱۹۷۷ )، برعهده داشته است .

زنده یاد دکتر کیانی بیش از ده ها دارندۀ عنوان رسالۀ کارشناسی ارشد و دکتری را در نوشتن رساله راهنمایی کرده است. دستاورد بیش از چهل سال پژوهش و کوشش دکتر کیانی در عرصه های آموزش و پژوهش ، انتشار کتاب ها و مقاله های گوناگون و مرجع شده است که از آن میان می توان به تالیف ۲۴ جلد کتاب به زبان فارسی و ۵ جلد کتاب به زبان انگلیسی و مقاله های بسیار به زبان فارسی و لاتین، اشاره کرد .

 

روی جلد کتاب « تاریخ معماری در ایران ، در دورۀ اسلامی » ، نوشتۀ دکتر محمدیوسف کیانی

 

دکتر کیانی در دوران کار خود در نهادهای فرهنگی در چند  کنفرانس های بین المللی به شرح زیر شرکت داشت : هنر عهد سلجوقیان دانشگاه لندن (۱۹۷۳) ، هنر نقاشی لاک دانشگاه لندن (۱۹۸۱ ) ، هنر معماری اشکانی دانشگاه هیروشیما (۱۹۷۶ ) ، حفاظت آثار باستانی دانشگاه دهلی (سال ۱۹۷۲) ، مدینه در جهان اسلام دانشگاه توکیو (سال۱۹۸٫ ) هنر کلاسیک دانشگاه برلین( ۱۹۸۷ ) ، کاروانسراهای جاده ابریشم دانشگاه پکن (۱۹۹۳) ، هنر دورۀ ایلخانی ادینبورو اسکاتلند به (۱۹۹۵ ) ، کاروانسراهای ایران در کویت (۱۹۹۹) .

از آثار دکتر کیانی کتاب های زیر را می توان نام برد :

  1. استان سمنان ، تهران ، انتشارات صانعی، ۱۹۸۴
  2. پایتخت های ایران، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۵
  3. تاریخ هنر معماری ایران در دورۀ اسلامی ، انتشارات سمت، ۱۳۷۴  
  4.  معماری ایران (دورۀ اسلامی) ، انتشارات سمت ، ۱۳۷۹   
  5.  تزئینات وابسته به معماری ایران، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۴  
  6. سفال ایرانی، تهران، نخست وزیری، ۱۳۵۷
  7. شهرهای ایران (جلد اول)، تهران، نشر جهاد دانشگاهی، ۱۳۶۵
  8. شهرهای ایران (جلد دوم)، تهران ، نشر جهاد دانشگاهی، ۱۳۶۹
  9. شهرهای ایران (جلد سوم)، تهران ، نشر جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۰
  10. شهرهای ایران (جلد چهارم)، تهران ، نشر جهاد دانشگاهی ، ۱۳۷۰
  11. عاقبت خاک گل کوزه گران خواهیم شد، ۱۳۷۹
  12. کاروانسراهای ایران (جلد اول)، تهران ، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۶۲.
  13. کاروانسراهای ایران (جلد دوم) ، تهران ، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۶۹
  14. کاروانسراهای ایران (جلد سوم) ، فارسی – انگلیسی ، تهران ، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۷۵ .

 

روی جلد کتاب « باستان شناسی ایران در دورۀ اسلامی » ( مجموعۀ ۴۳ مقالۀ پژوهشی ،در بزرگداشت دکتر محمدیوسف کیانی )

نظر شما