آتشکده‌ی باکو در ۳۰ کیلومتری شهر باکو، در بخش جنوب شرقی شبه جزیره‌ی آبشوران و حومه‌ی شهر سوراخانی قرار دارد. در کشور آذربایجان  این بنا را « آتشگاه » می‌گویند .

شبه جزیره ی آبشوران که در غرب دریای مازندران جای دارد ، دارای میدان نفتی بزرگی است که  گاز طبیعی از راه سوراخ هایی از این میدان نفتی بیرون می آید و اگر شعله‌ای به آن نزدیک شود ، آتش از آن سوراخ ها زبانه می‌کشد . در دوران باستان آتشکده ی باکو بر روی این میدان نفتی ساخته شده است . آتشکده به طور متوسط سالانه حدود ۱۵۰۰۰ بازدیدکننده دارد. از سال ۱۹۹۸ میلادی این آتشکده برای افزون شدن به فهرست میراث جهانی نامزد شده است .

آتشکده ی باکو

ساختمان آتشکده از بیرون یک پنج ضلعی است که یک در دارد و در بالای آن، مانند معماری بومی آبشوران، اتاقی برای میهمانان با نام «بالاخانه» ساخته شده است. در حیاط مرکزی بنایی چهارگوش و گنبددار وجود دارد و پیرامون حیاط اتاق‌هایی برای راهبان . در بالای اتاق‌ها کتیبه‌هایی به خط سانسکریت روی سنگ کنده شده است. بنای چهارگوشی که در وسط حیاط قرار دارد ، چهارتاقی گنبدداری است که اینک آتش آتشکده زیر گنبد آن به صورت مصنوعی و با گازی که از راه لوله‌ها به آن می رسد ، روشن است. اما در نقاشی‌های قدیمی ای که از این آتشکده وجود دارد، آتش از چهار ستون کوتاه روی بام نیز شعله ور بوده است. با فاصله ی اندکی از چهارتاقی، آتش دیگری وجود دارد که گفته می‌شود، برای سوزاندن جسد درگذشتگان بوده است. اتاق‌های پیرامون حیاط به صورت موزه‌ای درآمده که در آنها مجسمه هایی از راهبان ساکن آنها به نمایش درآمده‌است . مجسمه‌ها با توجه به اطلاعات و ویژگی های نقاشی‌های قدیمی و گزارش هایی که دیدارکنندگان سده های پیش از آتشکده داده‌اند ، ساخته شده‌اند. در یکی از اتاق‌ها مجسمه ی یک عابد در حال ریاضت کشیدن به شیوه ی مرتاض‌ها دیده می شود و در جایی دیگر عابدی در حال گرفتن پول از یک بازرگان است .

نامدارانی که از آتشگاه دیدار کرده‌اند عبارتند از : نویسنده ی فرانسوی ، آلکساندر دوما (پدر) ؛ شیمیدان روسی ،دیمیتری مندلیف ؛ جهانگرد آلمانی، ای.کمپفر ؛ نقاش روسی، و. ورشاگین ؛ جهانگرد فرانسوی ، ف. ویلو ؛ دانشمند، ب. دورن ؛ جهانگرد بلژیکی ، ارنست اورسل .

متاسفانه دیدار از آتشکده ی باکو در فهرست عمومی گشت‌های آژانس‌هایی که برای ایرانیان برنامه‌ریزی می‌کنند ، جای ندارد. چنانچه می خواهید از جمهوری آذربایجان دیدن کنید ، از آژانس بخواهید تا دیدار از آتشکده ی باکو را در برنامه ی سفر جای دهد.

                                                                                  ۳۱  شهریور ۱۳۹۲