دکتر محمد مهدی بهشتی

برای داشتن کودکانی سالم و برخورداری آنها از یک روند خوب زندگی ، باید مطالب زیر را در زندگی رعایت کنید :

۱. همراهی بیشتر شما با کودک

زندگی سالم چیزی بیشتر از نحوه ی درست و سالم غذاخوردن و یا ورزش کردن مناسب و مداوم است .

تنظیم یک برنامه ی خوب برای بچه ها می تواند یک شیوه ی مناسب زندگی را برای مدتی طولانی به شما و خانواده تان بدهد. به عنوان مثال : اگر بچه ها برای بازی بیرون می روند ، به آنها بپیوندید ؛ باور کنید که این کار برایتان سرگرمی خوبی خواهد بود . این کار یک نگرش مثبت به فعالیت های کودکان است که می تواند تصویر ذهنی آنها را ارتقا بدهد .

همراهی کردن با کودکان و  کمی « بچگی کردن » برای پدر و مادر  تفریحی لذت بخش است .

همچنین می توانید به آنها این اجازه را بدهید که برای درست کردن غذا در آشپزخانه ، هم برای یادگیری و تجربه و هم استفاده ی مفید از زمانشان به شما بپیوندند . این کار از نشستن آنها بر روی مبل یا پرسه زدن بیهوده ی آنها در این گوشه و آن گوشه ی خانه جلوگیری می کند .

۲. یاری کردن کودک در انجام کارهای درسی

این درست است که شما نمی توانید با کودکانتان در مدرسه باشید ، اما در خانه کارهای ساده ای می توانید انجام دهید تا آنها در کارهای شان موفق تر باشند :

اول از همه برای آنها وقت بگذارید و درگیر کارها و تکلیف های شان بشوید . از آنها در مورد کارهایی که در آن روز انجام داده اند ، بپرسید . بکوشید از این که چه تکالیفی دارند ، آگاه بشوید و چنان برنامه ریزی کنید که تکالیفشان را پیش از اینکه بتوانند به تماشای تلویزیون بنشینند  یا به بازی کامپیوتری بپردازند ، کامل کنند .

همراهی با کودکان در هنگام بازیهای فکری به افزایش توانایی ها و خلاقیت آنها یاری می رساند .

همچنین بهتر است که زمان تماشای تلویزیون و بازی های ویدیویی و کامپیوتری را برایشان به حداقل برسانید . عادت رخوت انگیز نشستن و زل زدن کودکان به صفحه ی تلویزیون یا نمایشگر ( مانیتور) رایانه ، آنها  را به یک روش زندگی ساکن و کم تحرک عادت خواهد داد .

ماجراجویی با همه ی خطرهایی که دارد ، بخشی از  کوشش های کودک برای شناخت جهان پیرامون او  به شمار  می رود .

 پس از آن کارهایشان را وارسی کنید تا مطمئن شوید که تا شب آنها را انجام داده اند و به پایان رسانده اند . شما از اینکه انتظارات معلم را از آنها بپرسید ، نترسید . از کودکان تان بپرسید که چه احساسی دارند ، از مشکلات شان بپرسید . هنگامی که از مشکلات آنها آگاه شدید ، خودتان را نگران نشان ندهید و بگذارید بدانند که شما از اینکه بدانید آنها با موضوع خاصی یا معلم یا شاگردان مشکل دارند ، نگران و سرآسیمه نمی شوید . اگر در کلاس خود احساس راحتی نمی کنند می توانید برای چاره جویی با مدیر و ناظم مدرسه صحبت کنید . شرکت شما در نشست های انجمن های اولیا و مربیان می تواند اخبار دست اول را از آنچه در اطراف فرزندتان می گذرد ، به شما بدهد . همچنین شما می توانید این بخت را داشته باشید که با پدر و مادر کودکان دیگر که در شرایط مشابه هستند ، دیدار و گفتگو و همفکری کنید .

این نکته را فراموش نکنید که خوراکی را که در خانه می پزید ، باید انرژی لازم را به کودکانتان بدهد . کودکان برای آنکه در مدرسه هوشیار باشند ، باید خوراک خوب بخورند . خوراک دادن خوب به  کودکان می تواند یکی از کارهایی باشد که شما برای کمک کردن به انجام امور آنها در طول روز انجام می دهید . به همین دلیل شما باید از دانش و دانستنی های لازم در باره ی مواد غذایی و مواد اولیه ای که برای پختن غذا به کار می برید ،  برخوردار باشید .

۳. راهنمایی کودک برای بهره وری بهتر از زنگ ورزش

ورزش کردن یکی از کارهایی است که کودکتان با آن به سوی دستیابی به سلامتی و تندرستی گام برمی دارد . فهماندن این موضوع به کودک می تواند تمام جنبه های زندگی او را تغییر دهد و نه فقط زمینه ای خاص را. نکته ی مهم این است که شما مطمئن شوید که کودکتان در ورزشی که انجام می دهد ، به دنبال سرگرمی و تناسب اندام است ، و نه برنده یا بازنده شدن .

اگر کودکان به دنبال سرگرم شدن در بازی باشند ، از آن لذت بیشتری می برند و بیشتر بازی خواهند کرد . علاوه بر این دوستان بیشتری پیدا می کنند و در مدرسه سرزنده تر و هوشیارتر خواهند بود . به یاد داشته باشید که این شیوه ی درست یا نادرست رفتار  شماست که به کودکتان می آموزد ، چگونه در عرصه ی رقابت در ورزش ، درست یا غلط رفتار کنند . اگر شما کودکتان را به بازی و ورزش تشویق کنید، هنگام بازی و ورزش، زمانی سرگرم کننده تر و فارغ از دلهره و استرس خواهند گذراند . با به کاربستن این روش ، کودک از لذت و تفریح بهتر و بیشتری بهره مند خواهد بود . بدانیم که دلهره و اضطراب ( استرس ) بیش از اندازه ، ضمن اسیدی کردن بدن زمینه ساز سوخت و ساز (متابولیسم) نادرست در بدن کودک خواهد شد و سبب ضعیف شدن اندام های فعال فرزندتان خواهد شد و دیری نمی گذرد که سلامت او در خطر خواهد افتاد.

۴.تشویق و واداشتن کودک به بازی های پرجنبش و فعال

کودکان شما برای ورزش کردن در طول روز ، حتما نباید عاشق ورزش باشند . کودکان خود را تشویق کنید که حداقل هر روز یک ساعت بازی فعال داشته باشند؛ بازی هایی مانند دوچرخه سواری ، گردش کردن ، بازی های گروهی یا کاری مانند ماهیگیری . آنها برای انجام کارهای بسیاری می توانند از خانه بیرون بروند و تحرک داشته باشند .

بازی های گروهی به کودک در پیداکردن « نقش » خود در جامعه یاری می رسانند و توانایی های او را شکوفا می کنند .

هنگامی که کودک به بازی های پرجنبش و فعال می پردازد ، با اینکه تنها دارد تفریح می کند ، سروتونین در مغز او ترشح می شود که منجر به بهبود روانی او می شود و به او کمک می کند تا از نظر جسمانی و روانی سالم بماند .

۵. آماده کردن یک میان وعده ی مغذی برای پس از بازی کودک

پس از یک ساعت بازی ، بچه ها عاشق خوردن یک خوراکی لذت بخش هستند ؛ اما اغلب اوقات به آنها تنقلات شیرین یا نوشیدنی های با کالری بالا پاداش داده می شود . این بار پس از اینکه کودک از بازی برگشت ، به جای سودا ، آب میوه یا شیر به او بدهید . شما می توانید به جای چیپس ، یک هویج یا یک ساقه ی کرفس خام ، تخم آفتابگردان ، بادام ، ساندویچ پنیر یا ماست کم چرب را به او بدهید . اگر کودکتان چیزهای شیرین دوست دارند ، می توانید موز ، پرتغال ، سیب ، کشمش یا بستنی های بدون شکری را که خودتان درست کرده اید و در فریزر نگاه داشته اید ، امتحان کنید .

کودکان دبستانی در سن ۶ تا ۱۲ سالگی ، علاوه بر غذای روزانه به میان وعده های مخصوص و سالم نیاز دارند ؛ چرا  که آنها در حال یک رشد پیوسته اما آرام هستند . به همین دلیل بدترین میان وعده برای آنها خوراک های زودپخت (فست فودها ) و تنقلاتی مانند چیپس های آماده ای است که امروزه به فراوانی در دسترس کودکان است . متاسفانه خوردن این خوراکی ها به عنوان «میان وعده» زمینه ساز افزایش سرعت سوخت و ساز (متابولیسم ) کودک می گردد ؛ در حالی که ، همانگونه که گفته شد ، وی نیاز به رشد آرام دارد . افزایش سرعت سوخت و ساز در بدن کودک ، سبب برهم خوردن نظم زیستی و درونی کودک می شود و وی را دچار سو هاضمه ی زودرس ، چاقی با کمبودهای حاد کلسیم ، منیزم و دیگر یون های معدنی و اسیدهای آمینه ی ضروری می کند .

بسیاری از عادت های غذایی و خوشایندی ها و ناخوشایندی ها از همین سن ها در کودک نهادینه می گردد . پدر و مادر و گردانندگان مدرسه باید با دقت و تلاش ، با فراهم آوردن خوراکی های مناسب و سودمند در خانه و مدرسه ( سفره ی سلامت ) زمینه ساز عادت های خوراکی خوب و سودمند و مناسب کودک بشوند. در این راستا ، نخست پدر و مادر ، سپس خویشاوندان و دوستان کودک ، مسئولان مدرسه ها و از همه مهمتر، رادیو و به ویژه تلویزیون بیشترین تاثیر را بر روی شکل گیری عادت خوراکی سالم کودکان خواهند داشت .

 پدر و مادر  و گردانندگان مدرسه باید بر فهرست خوراکی هایی که در بوفه ی مدرسه به فروش می رسد ، نظارت کنند و تنها به دنبال این نباشند که خوراکی های مورد علاقه ی کودکان را در بوفه به فروش برسد . در واقع یک بوفه دار باید یک از دانش تغذیه آگاهی داشته باشد باشد . این به این معنی است که بوفه دارها باید دوره ی ویژه ی تغذیه را بگذرانند و هر ساله یک دوره ی آموزشی را بگذرانند ؛ و برگزاری دوره های آموزشی و بازآموزی برای بوفه داران را تنها می توان از مسئولان وزارت آموزش و پرورش کشور توقع داشت .

                                                                                                      اول تیر ۱۳۹۵