جدای از اینکه هشتگ‌ها یا هر نوع واکنش رسانه‌ای یا تولیدات شبکه‌های اجتماعی دربارۀ مهاجران افغانستانی در ایران از طرف چه گروه‌ها یا افراد و بر‌اساس کدام سلیقۀ اجتماعی و سیاسی تولید می‌شوند، غفلت از این موضوع مهم که امروز ایران با انبوهی از مسائل و چالش‌های پیچیده و مهیب در پیش‌ روی، میزبان شمار درخورتوجهی از مهاجران افغانستانی است و هر لحظه بر شمار مهاجران غیرقانونی افزوده می‌شود، موضوع انکارناپذیری است و صورت‌مسئله را تغییر نمی‌دهد که چرا و چگونه، ایران شمار درخورتوجه از مهاجران افغانستانی را در این سال‌ها پذیرفته است؟ آیا کشور ما ایران، دارای سیاست مهاجرتی هست یا خیر؟
مهاجرت بین‌المللی بخشی از واقعیات جهان امروز است. شمار درخورتوجهی از شهروندان کشورهای مختلف با هدف دستیابی به شغل یا زندگی بهتر یا فرار از تهدید‌ها و مخاطرات پیش‌ روی به مهاجرت از زادگاه و کشور خود می‌پردازند و عازم دیگر نقاط جهان می‌شوند. مهاجران یا به صورت قانونی وارد کشور مقصد می‌شوند یا با به جان خریدن خطرات و پرداخت هزینه و پول به قاچاقچیان انسان به صورت غیرقانونی وارد کشور مقصد می‌شوند یا به صورت آوارگی جمعی وارد کشورهای میزبان می‌شوند.

موضوع مهاجران، به‌ ویژه مهاجران غیرقانونی، یکی از چالش‌های کشورها و دولت‌های مهاجر‌پذیر در جهان امروز است. امروزه برخی کشورهای جهان برای اعمال اصلاح در سیاست‌های مهاجرتی خود در اروپا و آمریکای شمالی تحت فشار بخش بزرگی از افکار عمومی هستند. سیاست‌های دولت جدید آمریکا به رهبری ترامپ دربارۀ مهاجران واردشده به آمریکا یا مواضع رؤسای برخی احزاب سیاسی در کانادا در‌بارۀ مهاجران نشانگر اهمیت سیاست‌های مهاجرتی در کشورهای مهاجرپذیری مانند آمریکا و کانادا است. در مدت کوتاهی که از روی کارآمدن دونالد ترامپ در آمریکا می‌گذرد، صدها مهاجر با غل و زنجیر از آمریکا اخراج شده‌اند که تعدادی از این مهاجران ایرانی هستند. پس سیاست مهاجرتی هم بخشی از واقعیت دنیای امروز است.

بنا بر آمارهای در دسترس، در سال گذشته، حدود ۵۰۰ هزار نفر موفق به مهاجرت قانونی به کشور کانادا شده اند. گروه بسیار کمی نیز به صورت غیرقانونی وارد کانادا شده‌اند. کانادا به‌ عنوان کشوری با مساحت درخورتوجه به‌ عنوان دومین کشور پهناور جهان از نظر مساحت آبی و خاکی، و چهارمین کشور بزرگ جهان از نظر مساحت خاکی است و چون جمعیت حدود ۴۰‌ میلیونی این کشور پاسخگوی نیازهای چنین مساحتی نیست، پذیرش مهاجران یکی از روش‌های افزایش جمعیت این کشور بزرگ تلقی می‌شود. اما دقت در تعداد مهاجران این کشور وضعیت نامطلوب و نگران‌کنندۀ کشورمان ایران در مقایسه با کانادا را، که امروز میزبان میلیون‌ها نفر از مهاجران غیرقانونی است، نمایان می‌کند.

اتحادیۀ اروپا با ۲۷ کشور توسعه‌یافته‌تر جهان میزبان حدود ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت است. برآورد می‌شود که در سال ۲۰۲۴ در مجموع حدود ۲۴۰ هزار نفر مهاجر غیرقانونی وارد این اتحادیه شده است که البته در همین سال، یعنی در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۲۰ هزار مهاجر غیرقانونی از اروپا به کشورهای خود بازگردانده شده‌اند. آلمان، یکی از بزرگ‌ترین مقصدهای مهاجران غیرقانونی در اروپا، سال گذشته تنها شاهد حدود ۸۰ هزار نفر مهاجر غیرقانونی بوده است. در ایتالیا و فنلاند و سوئد هم وضعیت مشابه دیگر کشورهای اتحادیۀ اروپا است و هر سال شاهد تصویب و اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه‌تری برای مهاجران غیرقانونی است. در اسپانیا به طور متوسط هر روز ۳۰ نفر برای ورود غیرقانونی به این کشور در آب غرق شده‌اند؛ یعنی در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰ هزار مهاجر در تلاش برای رسیدن به اسپانیا از راه دریا جان خود را از دست داده‌اند که هزار‌ و ۵۳۸ کودک و ۴۲۱ زن در میان این افراد غرق‌شده قرار داشته‌اند. البته این فاجعۀ انسانی هیچگاه موجب جنجال رسانه‌ای در جهان نشده است. کشور اسپانیا هم در‌ این‌ باره زیر فشار نهادهای حقوق‌بشری قرار نگرفته است.

برگرفته از : روزنامۀ شرق، ۷ اسفند ۱۴۰۳ (با ویرایش)