زیستن در زمانۀ ما با بایدها، نبایدها، اماها و اگرهای بسیاری همراه است. گاهی انسان مدرن خود را در چارچوبی تلخ و شوم بازمی‌یابد که ناخواسته در آن گرفتار شده و ناگزیر از زیستن در آن قاب است.

شاید این روزهای کرونایی که همه ما – به نوعی – در آن اسیر شده‌ایم، از همان قاب‌های ناگزیر باشد: همه در تکاپوی ماندن هستند و برای بهتر زیستن و بیشتر ماندن. آفرینش امید و شادی به دغدغه‌‌ای همگانی بدل شده‌است. فضای مجازی پر شده از رقص و  شادمانی پزشکان و پرستارانی که شاید در حقیقت از رنج و فشار زندگی در نوبت های کاری مداوم کرونایی به تنگ آمده‌اند و واقعیت زندگی این روزهای شان چیزی جز ترس، دلهره، خستگی و از دست دادن نیست؛ اما تلاش می‌کنند به بیماران شان و به جامعه‌ای که ‌در قرنطینۀ خانگی هستند، امید و شادی تزریق کنند.

البته از نظر عده‌ای توفیق اجباری خانه‌نشینی‌ها و قرنطینه‌ها، شاید فرصتی باشد برای استراحت، مطالعه و انجام کارهای ناتمام گذشته. این روزها کتاب‌های نخوانده و فیلم‌های ندیده، دوباره، به خلوت مردم راه گشوده‌اند؛ اما علاقه‌مندان به سفر و گردشگری به ویژه آنان که نان و نام در گرو این صنعت دارند، از این خانه‌نشینی اجباری دلخور و دلزده‌اند. آنان که عادت به سفر دارند، سخت‌تر از دیگران پایبند قرنطینه شده‌اند ؛ و شاید هر روز که می‌گذرد تلخی این زندان خودساختۀ ناخواسته، بیشتر در جانشان رخنه می‌کند و بیشتر دلتنگ رفتن می‌شوند.

از آنجا که تعطیلات نوروز همواره مجال خوبی برای گشت‌وگذارها و دیدن زیبایی‌های تاریخی و طبیعی ایران بوده ، بسیاری از راهنمایان گردشگری از مدت‌ها پیش برنامه‌های سفر خود را چیده‌ و چشم به راه نوروز نشسته‌ بودند که این بلای ناگهانی بساط عیش همه را بر باد داد. بسیاری از مردم نیز که تمام سال سخت کار کرده‌اند تا نوروز را فرصتی دوباره برای سفر بیابند ، با حضور این مهمان ناخوانده به کنج عزلت خزیده و عطای سفر را به لقایش بخشیده‌اند؛ بلیط‌های هواپیما و قطار، هتل و اقامتگاه‌ها را پس داده اند و خود را در گوشۀ خانه‌ یافته‌اند؛ اما دنیا که به آخر نرسیده است ! در زمانه‌ای که دنیای اینترنت جهان کوچک ما را آنقدر بزرگ کرده که زمینه برای سفرها و تورهای مجازی کاملا آماده است، می‌توان در زمانی بسیار کوتاه به دنیایی از اطلاعات سودمند درباره مقاصد دست یافت. سفرهای مجازی بسیار کم‌هزینه هستند؛ شما تنها هزینۀ خرید اینترنت را پرداخت می‌کنید و با کمی هزینۀ وقت، با یک جستجوی ساده می‌توان فیلم‌ها، عکس‌ها و اطلاعات زیادی را دربارۀ یک بنای تاریخی یا اثر طبیعی به دست آورد. سفرهای مجازی بسیار پربار هستند؛ چرا که تصاویر پانوراما و سه‌بعدی می‌تواند زیبایی‌های بیشتر و همه‌جانبه‌ای را از آن آثار به نمایش بگذارد.

یکی دیگر از کارهایی که می‌تواند رنج بی‌سفری را برای ما آسان کند، سر زدن به صفحه‌های بلاگرهای سفر است؛ می‌توان از تجربیات سفرهای گوناگون آنها برای برنامه‌ریزی سفرهای بعدی سود جست. یکی از بهترین‌ها در این زمینه شاید عرفان فکری باشد که تجربه‌هایش شنیدنی و خواندنی‌است.

تعطیلات کرونایی فرصت مناسبی است برای سفرنامه‌خوانی و سفرنامه نویسی. سفرنامه‌ها پر از تجربه‌ها و نکته های ریز و درشتی که خامان سفرکرده را پخته کرده و ما تنها با خرید یک کتاب و هزینۀ فرصتی که شاید اگر صرف این کار نشود، هدر خواهد رفت، می توانیم همۀ آن تجربیات را از آن خود کنیم .

سفرنامه‌ها چندبعدی هستند و بخش‌های از تاریخ اجتماعی همیشه مغفول و ناشناختۀ ایران را نیز به تصویر می‌کشند. مثلا زمانی که در سفرنامه‌ها از بیماری‌های فراگیری مثل وبا یا طاعون می‌خوانیم، به شباهت‌های دنیای امروز و دیروز بیشتر پی می‌بریم. از سوی دیگر، بسیاری از ما سفرهای بسیاری داشته‌ایم که در این روزهای خانه نشینی می توان با نوشتن تجربیات آن سفرها و سفرنامه‌های کوتاه، به دوستان و هم میهنان خود برای برنامه‌ریزی سفرهای دوران پساکرونا کمک کنیم .

به هر روی این تعطیلات «آش‌ کشک خاله » است ؛ آش کشکی که شاید بهتر باشد، با میل و رغبت آن را بخوریم . برای استفادۀ بهتر از این فرصت و توفیق اجباری، با به کارگرفتن ابتکارهای فردی می توان راهی برای سفر در دنیای مجازی یا مطالعه و برنامه‌ریزی برای سفرهای دوران پس از همه گیری کرونا یافت .

برگرفته از : همدان نامه (با ویرایش)