جشن‌نامه ابوالحسن نجفی

به کوشش: امید طبیب‌زاده

چاپ اول: ۱۳۹۰

 ۷۲۶ صفحه – ۱۲۵۰۰ تومان

ناشر: انتشارات نیلوفر – تلفن ۶۶۴۶۱۱۱۷ – ۶۶۴۹۸۱۵۰

« جشن‌نامۀ ابوالحسن نجفی » کتابی است در بزرگداشت و نکوداشت استاد ابوالحسن نجفی، زبان‌شناس و ادیب و مترجم گرانقدر معاصر که با کوشش امید طبیب‌زاده فراهم آمده است.

 در آغاز این کتاب مقدمه‌ای خواندنی از فراهم‌آورندۀ این جشن‌نامه آمده است که در آن به گزارش چگونگی انجام این کار پرداخته و با فروتنی از یاری‌های چند تن در انجام این کار یاد کرده است. پس از مقدمه، مصاحبه با ابوالحسن نجفی دربارۀ خاطرات، ترجمه‌‌های او، ادبیات، کوشش‌های او در فرهنگ‌نگاری، کتاب « غلط ننویسیم » و وزن شعر آمده است. احمد حب‌علی موجانی، منوچهر بدیعی، علاءالدین طباطبایی، ابراهیم اقلیدی، پرویز رحیم‌خانی، عبدالمحمد روح‌بخشان و امید طبیب‌زاده از زبان‌شناسان و مترجمان و ادیبانی هستند که در بخش‌های گوناگون این گفت‌وگوی طولانی با ابوالحسن نجفی شرکت داشته‌اند.

کتاب‌شناسی ابوالحسن نجفی که در نه صفحه تدوین شده است، از بخش‌های فکرت‌انگیز این کتاب است و نمونه‌ای از زندگی ثمربخش فرا روی جوانان ایران.

در بخش «خاطرات» این جشن‌نامه که خاطرات گروهی از اهل قلم در آن گرد آمده است، این مطالب را می‌خوانیم:

 آقای نجفی سلام / ضیاء موحد؛ دانشگاه اصفهان، جنگ اصفهان / عبدالحسین آذرنگ؛ راهگشای راهنما / محمدرحیم اخوت؛ مردی از قبیلۀ عالمان دین / حمید ارباب‌شیرانی؛ استاد ابوالحسن نجفی: آن‌که می‌خواستم من باشم / علیرضا انوشیروانی؛ گوشه‌نشین فرهنگ / شیما بهره‌مند؛ آن سه نفر / یونس تراکمه؛ آن مرد بزرگوار / برهان‌الدین حسینی؛ من و ابوالحسن نجفی / علی‌اشرف صادقی؛ فانوس دریایی / علی صلح‌جو؛ لحظه‌هایی که همیشه یادم می‌ماند / فرزانه طاهری؛ شیفتۀ بی‌ادعای زبان ‌فارسی / فرهاد طاهری؛ پاینده و پویا / هایده عبدالحسین‌زاده؛ راسخ در قلم‌زدن / بهمن ‌فرمان‌آرا؛ شازده کوچولو و ترجمۀ نجفی / مدیا کاشیگر؛ فارسی رشک‌انگیز / علی‌اصغر محمدخانی؛ آهسته رفتن اما پیوسته‌رفتن / حسین معصومی همدانی؛ سال‌های خوب گذشته / احمد میرعلایی؛ قلم وامدار اوست / پروانه وحیدمنش.

در این کتاب در بخش « ترجمه » مترجمان برای پاسداشت کوشش ابوالحسن نجفی در کار ترجمۀ آثار ادبی از زبان‌های دیگر به زبان فارسی، هر یک اثری از ترجمه‌های خود را پیشکش کرده‌اند:

حامی خدوم زبان فارسی / سعید ارباب‌شیرانی / ژان پل سارتر (۱۹۰۵-۱۹۸۰) / نوشته رنه ولک و ترجمۀ سعید ارباب‌شیرانی؛ اشتباه / نوشته آلبرتو موراویا و ترجمۀ مهستی بحرینی؛ آقا / نوشتۀ ژان فیلیپ توسن و ترجمۀ منوچهر بدیعی؛ دربارۀ ترجمه‌های ابوالحسن نجفی / صالح حسینی؛ کلمۀ لی‌لا دراز و کشیده است / نوشتۀ مارگریت دوراس و ترجمۀ قاسم روبین؛ ترانۀ عاشقانه جی آلفرد پروفراک / نوشتۀ تی.اس. الیوت و ترجمۀ جواد علافچی؛ مرز بلورین / نوشتۀ کارلوس فوئنتس و ترجمۀ عبدالله کوثری.

در بخش «ادبیات» این نوشته‌ها را می‌خوانیم:

به یادگار / احمد اخوت؛ دلبستۀ راستین ادبیات داستانی / سهیلا بسکی؛ تدفین / سهیلا بسکی؛ ظاهر داستان در مثنوی مولانا / محمد خوانساری؛ آندره ژید و روژه مارتن دوگار / طهمورث ساجدی.

در بخش « غلط ننویسیم » که نام آن از کتاب مشهور ابوالحسن نجفی به نام « غلط ننویسیم » گرفته شده است، این آثار را می‌خوانیم:

کلمه – کلمه / کلمه – شیء / یوسف اباذری؛ اندکی هم درست بنویسیم / بهاءالدین خرمشاهی / صورت جعلی، غلط مشهور، اشتقاق عامیانه / مهرداد نغزگوی کهن.

در بخش «وزن شعر» این کتاب که از زمینه‌های مورد پژوهش ابوالحسن نجفی است، آثار زیر خودنمایی می‌کنند:

«خاستگاه‌های شعر عروضی فارسی / احمد سمیعی (گیلانی)؛ نگاهی دوباره به وزن شعر فارسی / امید طبیب‌زاده و نگار بوبان؛ عروض در شعر کردی فارسی / پروین محمود ویسی.

بخش «زبان‌شناسی» پایان‌بخش جشن‌نامه ابوالحسن نجفی است و در آن از زبان‌شناسان ایرانی و بیگانه مقاله‌هایی می‌خوانیم:

نکته‌هایی دربارۀ چند واژه / فتح‌الله مجتبایی؛ توصیف ساختمان گروه اسمی در زبان فارسی / محرم اسلامی؛ بررسی پیکره – بنیاد ویژگی‌های کلامی فاعل و مفعول در زبان فارسی / محمد راسخ مهند؛ دو واژه از آسیای میانه / نوشتۀ والتر برونو هنینگ و ترجمۀ هوشنگ رهنما؛ گروه اعداد در ترجمۀ ماشینی / مهدی سمائی؛ ملاک‌های صوری برای تشخیص صفت در زبان فارسی / علاءالدین طباطبایی.

 نکتۀ دیگری که دربارۀ این جشن‌نامه باید به آن اشاره کرد، ویرایش فنی و نسخه پردازی پاکیزۀ آن است که به دست هایده عبدالحسین‌زاده انجام شده است. ناشر نیز با چاپ پاکیزه و صحافی خوب و بهای بسیار ارزانی که بر این کتاب نهاده است، نهایت خیرخواهی خود را به نمایش گذاشته است.