۱۰ - مهر - ۱۳۹۳
پیمان حریقی


 

 

 

 

                                                                              به‌ نام خدا

استاندار محترم استان آذربایجان غربی ، جناب آقای قربانعلی سعادت

با سلام
چندی پیش خبری مبنی بر تغییر نام های ایرانیِ گذرگاه ها و مکان های شهر ارومیه به ترکی، بر اساس تصمیم استانداری آذربایجان غربی، منتشر گردید.  در جایی از این خبر اعلام شده بود که کردهای ارومیه باید نام های «کُردی» را به نام‌های «فارسی» یا «آذری برگردانند . خوشبختانه در خبری دیگر، انصراف  استانداری از این کار به آگاهی مردم رسید. با سپاس از مسئولان استانداری آذربایجان غربی که با تصمیم بموقع از اجرای یک مصوبه ی نیندیشیده  و آسیب رسان پیشگیری کردند، نکته هایی را جهتِ توجه مدیران و تصویب کنندگان این مصوبه ، به اطلاع می‌رسانم ؛ امید آن‌که مفید واقع شود.
در متن خبر از قول آقای بهادری، معاون امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی، چنین آمده بود : « نام‌های پهلوی از اماکن تاریخی آذربایجان غربی برچیده می‌شوند. در این منطقه نزدیک به دو هزار نام ترکی آذری از دوران پهلوی و به بعد تغییر یافته و اغلب نام‌هایی مجهول و بی‌هویت جایگزین شده‌اند. بنابراین همه نام‌های مجعول برچیده می‌شوند ».
به‌ نظر می‌رسد ، این طرح بیش از آن‌که بر پایه‌ی پژوهش و تحقیق استوار باشد به نیت «پهلوی‌ستیزی» طرح گردیده است که این نکته، به‌ویژه پس از گذشت سه دهه از وقوع انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی، شک‌برانگیز و بسیار حائز اهمیت است. در یک اقدام سنجیده بایسته است که نخست بر روی پیشینه‌ی نام‌ها ــ بدون هیچ پیش‌داوری – به صورت عالمانه ، تاریخی ، و زبانشناسانه تحقیق شود که نام‌هایی که بر منطقه‌ای اطلاق شده در ابتدا چه بوده‌اند و این نام ها ، طی چه رخدادهایی دگرگون شده‌اند. ضمن آنکه هر شهروند ایرانی، حتی اگر ساکن ارومیه هم نباشد اما با تاریخ، فرهنگ و جغرافیای این شهر کهن آشنا باشد، می داند که ساکنان ارومیه طیفِ گسترده‌ای از قوم ها و دین ها را شامل می‌شوند و همزیستی کُردهای سورانی ، کردهای کرمانجی ، آذری‌زبان‌ها، فارسی‌زبان‌ها، سنی‌ها ، شیعیان، ارمنی ها، آشوری‌ها و یهودی ها در کنار یکدیگر در این شهر «غنیمت» ، و در جهانِ امروز «بی‌بدیل» است و می‌تواند به‌درستی تبدیل به الگویی موفق برای دیگران شود. بی‌دلیل نیست که نیاکانِ ما ارومیه را «دارالنشاط» یا شهر «قوم‌ها و دین‌ها» نامیده‌اند؛ که صد البته، این خود نمونه ای از یک پتانسیل ارزشمند جغرافیایی، ژئوپولیتیکی، فرهنگی و گردشگری است. بدیهی است اگر از این فرصت به نحو احسن بهره گرفته شود ــ که این مهم البته نیازمند درایت مسولین امر است ــ و به برخی زمزمه‌های نفرت‌افکنانه و جدایی‌اندازانه  که بیشتر سر در آخور بیگانگانِ ایران‌ستیز دارند وقعی نهاده نشود ملت و دولت، هر دو، سود خواهند برد. در غیر این صورت ، تهدید جای این فرصت را می گیرد؛ آن‌هم در این هنگام که منطقه ی خاورمیانه غرق در آتش و خون است، و دشمنان قسم‌خورده ی ما در خارج از مرزهای ایران آماده ی دریافت چراغ سبزِ حمایتِ بیگانه و خیانتِ خودی هستند.
چه بجا خواهد بود، اگر به جای کوشش برای اجرای اینگونه طرح های تفرقه انگیز ، در راستای همدلی و همبستگی تیره های ایرانی و پیروان دین های گوناگون در زیر پرچم فرهنگ ایرانی ، تلاش ها و کوشش ها را دوچندان کرده تا باز هم ایرانیان (به عکس کشورهای همسایه) بر خود ببالند که در این منطقه ی حساس در امنیت و آرامش می زیند .
کوتاه سخن آنکه ، بدون تردید هر نوع مخالفت با این طرح ،خواسته ی بحق مردم ارومیه است . بدین سبب که یک نقطه ی جغرافیایی با طیفی از قوم ها و دین ها ، نه تنها ملک شخصی هیچ تیره ای نیست بلکه ملک و هستی مشاع همه ی تیره های ایرانی است .
در پایان ، یادآوری این نکته ضروری است که استفاده از زبان فارسی در تابلوهای اماکن شهر ارومیه ، جدا از اینکه «فارسی» میراث مشترک همه ی تیره های ایرانی است ، تاکیدی بر وجود «زبان اداری مشترک» میان همه ی تیره های ایرانی و  پیروان همه ی دین ها در ایران زمین ( زبان فارسی ) است که همگی ، بر روی هم ، « ملت ایران » را پدید آورده اند . در این صورت است که گردشگران خواهند توانست به آسانی ، تابلوهای گذرگاه ها را در این شهر بخوانند . در غیر این صورت ، استفاده از نام های غیرفارسی ، ضمن سردرگمی برای میهمانان و درنتیجه نارضایتی ، در بعد اقتصادی و تجاری نیز موجب کاهش بازده در اقتصاد صاحبان اصناف می گردد .
امید است با درایت مسئولان و دولتمردان، ما در برابر رفتارهایی که به نیت برهم زدن پیوند هزاران ساله‌مان طرح‌ریزی شده‌اند، بیمه گردیم .
در انجام کارهای نیک‌تان پیروز و کامیاب باشید .

                                                                                                                                                                                                                                                                                                ۲۸  شهریورماه  ۱۳۹۳ 

رونوشت  :

ـ وزارت کشور،  معاونت امنیتی و انتظامی
ـ وزارت کشور، معاونت سیاسی
ـ وزارت کشور ، معاونت توسعه و مدیریت انسانی
ـ وزارت کشور، معاونت عمران و توسعه امور شهری
ـ معاونت امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی
ـ معاونت امور سیاسی و امنیتی استانداری آذربایجان غربی
ـ معاونت زیباسازی شهرداری ارومیه
ـ جناب آقای جهانگیرزاده، نماینده محترم مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی
ـ جناب آقای فتاحی، نماینده محترم مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی
ـ جناب آقای قاضی‌پور، نماینده محترم مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی

۱۲ نظر

  1. حامد می‌گوید،

    سپاس فراوان از شما

    ارسال شده در تاریخ مهر ۱۳ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۱:۴۵ ب.ظ

  2. محمد می‌گوید،

    با سلام
    اولا اسامی که شما به ایرانی از انها نام می برید(فارسی) قدمتی بیش از ۴۰ سال در اورمیه ندارند و هیچ فردی هم در اورمیه از اسامی فارسی مجهول استفاده نمی کند و مردم از اسامی اصلی و تاریخی و ترکی استفاده می کنند.
    دوم اینکه کردها و سایر قومیت های استان آذربایجان غربی طبق امار رسمی دولت کمتر از ۱۵ درصد جمعیت استان می باشد و بنا بر قانون جمهوریت کشور، که حاکی از مردم سالاری است نظر اکثریت بر اقلیت ارجح می باشد.
    ما همانطور که مدافع حفظ نام اصلی خلیج فارس هستیم از نام های اصیل مناطق و شهرهایی که در دوران پهلوی از ترکی به فارسی تغییر یافتند نیز حمایت می کنیم تا هیچ نام مجهولی در این کشور مورد استفاده قرار نگیرد.
    با تشکر

    ارسال شده در تاریخ مهر ۱۴ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۱۲:۰۸ ب.ظ

  3. عقاب علی‌احمدی می‌گوید،

    اول :در این مطلب ، استاندار به پیشیینه ی فرهنگ ایران در آذربایجان که بیش از چندهزار سال است ، توجه داده شده است . دوم: تاریخ حضور عنصر « ترک » در ایران نزدیک به هشتصد سال است ؛ پس نمی توانید آ ن را « تاریخی » بنامید ؛ چون تاریخ ایران پیش از اینها آغاز شده است . سوم :در باره ی این حرف بامزه تان که گفته اید : « دوم اینکه کردها و سایر قومیت های استان آذربایجان غربی طبق امار رسمی دولت کمتر از ۱۵ درصد جمعیت استان می باشد و بنا بر قانون جمهوریت کشور، که حاکی از مردم سالاری است نظر اکثریت بر اقلیت ارجح می باشد. » پاسخ : ارومیه بخشی از ایران است ؛ هنوز تجزیه طلبان آن را جدا نکرده اند که کسی بخواهد یا بتواند ، جمعیت « کرد » آن را در مقایسه جمععیت ترکی زبان «اقلیت » بداند . در ایران کسی بر اساس شمار جمعیت نمی تواند از این مقایسه ها انجام بدهد . مگر یک ملت بر سر شناسنامه خود چانه می زند ؟ سوم اینکه ،آنچه به آن اعتراض می شود ، « نام مجعول » به معنی « نام ساختگی » است و « نام مجهول » در اینجا کاربردی ندارد . چهارم :در ارومیه این گروه ها زندگی می کنند : ۱. شیعه ها، فارسی زبان و ترکی زبان ، ۲.سنی ها ، فارسی زبان و کردزبان ، ۳. ارمنی ها ، ۴. یهودی ها ، ۵. آسوری ها . همه ی ارومیه هم ترکی زبان نیست . پنجم : چنان که در متن بیانیه آمده است ، مردم ارومیه با زبان فارسی کارهای اداری خود را انجام می دهند که « زبان اداری ملت ایران » است . در ارائه نظرات خود کمی احتیاط کنید .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۱۴ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۵:۰۰ ب.ظ

  4. ناصر قاسمی می‌گوید،

    به نظر می رسد که مقام محترم استاندار، زبان پهلوی را که همانا «پارسی میانه» است ، با نام خانوادگی « پهلوی » مخلوط کرده اند و مانند آن مدیرکل محترمی که واژه ی « پریود » به عنوان « دوره تاریخی » را با یک چیز دیگر اشتباه گرفته اند، برآشفته اند. چه خوب که از قرار، دستور شتابزده، لغو شده است.

    ارسال شده در تاریخ مهر ۱۴ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۴:۳۶ ب.ظ

  5. علیرضا افشاری می‌گوید،

    محمدجان و عقاب گرامی! خوشبختانه به درستی در متن نامه آمده است «در یک اقدام سنجیده بایسته است که نخست بر روی پیشینه‌ی نام‌ها ــ بدون هیچ پیش‌داوری – به صورت عالمانه ، تاریخی ، و زبانشناسانه تحقیق شود که نام‌هایی که بر منطقه‌ای اطلاق شده در ابتدا چه بوده‌اند و این نام ها ، طی چه رخدادهایی دگرگون شده‌اند». از این رو، اگر نامی حتا ترکی در جایی سابقه‌ی تاریخی داشت در حالی که نامی قدیمی‌تر از آن برای آن مکان وجود نداشت (یعنی در منابع تاریخی نبود) حتا اگر چند ده ساله هم باشد (دیگر چه برسد به ۸۰۰ ساله) به نظرم معتبر است. اما ــ بدون آن که تحقیقی کرده باشم ــ به نظرم می‌آید تغییر بسیاری نام‌های ترکی در دوران پهلوی بر پایه‌ی مستندات تاریخی بوده باشد. یعنی نامی را جایگزین کرده‌اند که در متن‌های تاریخی وجود داشته است. اگر جز این باشد و آن نام‌ها ساختگی باشند و نام ترکی تنها نام تاریخی موجود برای آن مکان باشد حق را به محمد می‌دهم، اما باید دراین باره به دور از احساس و کاملا مستند سخن گفت.

    ارسال شده در تاریخ مهر ۲۲ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۷:۳۷ ق.ظ

  6. یاشار می‌گوید،

    این ها اسامی تاریخی این مکان هاست و قدیمی های شهر یادشونه .به زور تغییر داده شده و دلیل نداره شهری که اکثریت مردمش ترک هستند اسامی فارسی رو کوچه و خیابونش باشه . این همه اسامی کردی در مناطق کرد نشین،مگر ما اعتراضی می کنیم ؟ اسامی ترکی حق مسلم ما آذربایجانی هاست . البته ما حقوق به تعویق افتاده زیادی داریم که باید بهش برسیم .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۴:۳۴ ق.ظ

  7. عقاب علی‌احمدی می‌گوید،

    نام های جغرافیایی در ایران ، مانند همه جای جهان ، پیشینه ی چندهزار ساله دارند ؛ بیشتر از عمر « قدیمی های » مورد نظر شما . تاریخ ایران همین دیروز آغاز نشده است که کسی بخواهد نام های جغرافیایی را به دلخواه عوض و بدل بکند . در ارومیه و دیگر شهرهای آذربایجان ، به جز اقلیت کم شمار « ترک تبار ترکی زبان » ، ایرانیان فارسی زبان ، کردهای سنی مذهب ، ارمنی ها ، یهودی ها و آسوری ها هم زندگی می کنند . پس تکلیف آنها چیست ؟ نام های جغرافیایی در هر کشور جهان با واژگان «زبان ملی » آن نامگذاری می شوند . در ایران هم همین وضع برقرار است .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۶:۳۱ ق.ظ

  8. یاشار می‌گوید،

    در ضمن نهصد سال حکومت ترکان بر ایران رو نمیشه با فارسیزه کردن های ظاهری پاک کرد . چرا اسامی فارسی مجهول و بی هویت نیست ولی اسامی ترکی هست ؟!! اون هم در مناطق ترک نشین ؟!! دست از این فاشیسم و یکسان سازی های فرهنگی بردارید . ایران با اقوام متنوعش زیباست .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۴:۳۷ ق.ظ

  9. عقاب علی‌احمدی می‌گوید،

    اگر « کتاب تاریخ » و « کتاب جغرافیای تاریخی » برای شما معنایی داشته باشد ، در این کتاب ها از تاریخنگاران یونانی تا دوره ی اسلامی آمده است : ۱. ترک ها پس از اسلام به ایران پای نهادند ۲. نام های جغرافیاییمورد بحث این مقاله ، اول «پهلوی» و «فارسی» بوده اند که به دست ترک ها ، ترکی شده اند . آشناترین منبع برای آگاهی از این ماجرا ، کتاب « آذری یا زبان باستان آذربایجان » نوشته ی احمد کسروی تبریزی است .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۶:۲۷ ق.ظ

  10. پارسا می‌گوید،

    قدمت زبان ترکی در ایران بیشتر از ۷۰۰ سال نیست و در آذربایجان بیشتر از ۳۰۰ سال نیست که زبان ترکی رایج شده است .قدیمی ترین آثار ترکان در دره ای به نام اورخون در کوهستان آلتای مغولستان یافت شده که پادشاهان گوک ترک حکومت می کردند و قدیمی ترین کتیبه که به همین سلسله ی گوک ترکان منسوب شده است ،کتیبه ی دره اورخون در آلتای مغولستان است . قدمت این کتیبه ۱۴۰۰ سال است. زبان ترکی بیشتر بعد از حمله مغول به ایران رواج پیدا کرد ؛ چراکه در ایران در زمان سلجوقیان و خوارزمشاهیان نیز زبان رسمی پارسی بوده است و حکومت های ترک تا قبل از حمله مغول ، زبان پارسی را به رسمیت شناخته و هرگز تلاشی برای رواج زبان ترکی نکردند .اما با روی کارآمدن حکومت های ترک تبار بعد از حمله مغول به ایران و سپرده شدن آذربایجان به قبیله آق قویون لو ها با مرکزیت تبریز و سپس قراقویونلو ها ،رفته رفته، زبان ترکی در آذربایجان رواج پیدا کرد. اما هنوز جزایری از زبان بومی آذربایجان باستان در آذربایجان باقی مانده است که احمد کسروی در کتاب خود به نام «زبان آذری یا زبان باستان آذربایجان» آنها را شناسانده است. از طرفی حمله ترکان عثمانی به آذربایجان و اشغال آذربایجان نیز به رواج زبان ترکی در این منطقه کمک کرد. به هر حال زبان ترکی از نظر ما قابل احترام هست و زبان هم وطن های ماست ؛ولی روا نیست نام های غیرتاریخی غیربومی و نامستند را که برای دوره ای کوتاه بر روی خاک ما گذاشته شده ، به جای نام هایی که قدمت تاریخی دارند ، به کار ببرند؛ آن هم صرفا به خاطر تعصبی که روی یک زبان محلی دارند،و یا در خاک ایران مرزبندی کنند و مثلا ، ها را در آذربایجان « مهاجر » بنامند. اینها همه از بی سوادی و تنگ نظری است. گوشه به گوشه ی خاک ایران از آن همه ی ایرانیان است.

    ارسال شده در تاریخ آبان ۲ام, ۱۳۹۳ در ساعت ۷:۲۷ ق.ظ

  11. سنه نه می‌گوید،

    آقای پارسا شما احتمال ۱۰۰% یکی از صفر ها را انداخته اید چون تاریخ ترک ها بیش از ۷۰۰۰ سال است .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۴ در ساعت ۹:۱۰ ق.ظ

  12. عقاب علی‌احمدی می‌گوید،

    آقای سنه نه !
    شما می توانید تاریخ ترکان در غرب آسیا را تا ۷۰۰۰۰ سال پیش هم عقب ببرید ؛ شنیده اید که گوبلز ( استاد عقیدتی محمدامین رسول زاده و دیگر رهبران حزب مساوات ) چه گفته بود ؟ گوبلز گفته بود : « دروغ هرچه بزرگتر باشد ، پذیرفته شدن آن از سوی عوام و بی سوادان، آسان تر است .

    ارسال شده در تاریخ مهر ۳۰ام, ۱۳۹۴ در ساعت ۱۱:۳۲ ق.ظ

نظر شما