به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، در این روزها که کشور در شرایط حساسی قرار دارد و افزون بر چالش‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و محیط‌زیستی، در عرصۀ بین‌المللی نیز کشور درگیر مذاکرات حساسی با آمریکا است و در نتیجه، برایند این شرایط حساس موجب التهاب در سطح ملی شده است، بیش از هر زمان دیگری حکمرانی کشور نیازمند تدبیر و مصلحت‌سنجی و دوراندیشی و ملی‌اندیشی و در‌نظر‌گرفتن مصالح جمعی و منافع ملی است.

هر نوع اقدامی که در این شرایط حساس بتواند انسجام کشور یا بخش‌هایی از کشور را تحت تأثیر خود قرار دهد یا حتی بر نگرانی‌های موجود بیفزاید، نه ‌تنها در خدمت منافع ملی نیست، بلکه می‌تواند پیامدهای اعتماد‌سوز یا فرسایش سرمایۀ اجتماعی را به دنبال داشته باشد . این مهم به ‌ویژه در‌بارۀ برخی مناطق کشور بیش از هر زمان دیگر مهم است که دولت و حاکمیت در برنامه‌ها و اقدامات و رویکردهای خود، بیش ‌از ‌پیش، باید مراقب باشد که به عاملی برای تحت تأثیر قرار‌دادن انسجام و همگرایی مبدل نشود.

استان آذربایجان غربی یکی از راهبردی‌ترین استان‌های کشور است که در دو دهۀ گذشته شاهد رویدادهای حساسیت‌انگیزی در حوزه‌های هویتی بوده است. البته این نکته درخورتوجه است که در تاریخ معاصر در این استان وقوع برخی رویدادهای حساس و گاه تنش‌آلود موجب شده تا رقابت‌های محلی پیچیده‌ای شکل گیرد. ورود جیلوهای آسوری به ایران در سال‌های نخستین سدۀ مسیحی پیش، و شورش‌ها و هرج‌ومرج‌های ناشی از آن، که به دلیل دخالت دولت عثمانی و روسیه تزاری به قحطی و خون‌ریزی گسترده در این منطقه انجامید.

اشغال شمال ایران به دست شوروی سابق و سپس هرج‌ومرج عشایری سال‌های نخست دهۀ ۱۳۲۰ خورشیدی در ارومیه و پس از آن تشکیل فرقۀ دموکرات آذربایجان و جمهوری مهاباد طبق دستورالعمل استالین، رهبر شوروی سابق، و با کمک عوامل وابستۀ داخلی و نیز حملات گروهی از اهالی به آسوری‌ها به بهانۀ حمایت و همراهی آسوری‌ها با فرقۀ دموکرات آذربایجان و پیشه‌وری و نیز رویدادهای سال‌های نخست انقلاب در این منطقه که به جان‌باختن شمار‌ی از هموطنان منجر شد، گوشه‌ای از تجارب این بخش از ایران ما است. حضور شخص آقای پزشکیان در سال‌های نخست پس از انقلاب در مهاباد و همراهی او با تشکیل و سازماندهی گروهی از جوانان مهابادی برای مواجهه با این شرایط دشوار نیز گویای تجارب او در ‌این‌ باره است. در دهه‌های بعد به ‌ویژه پس از دورۀ اصلاحات، فعال‌شدن برخی تحرکات افراطی قوم‌گرایانه، بر حساسیت‌های سیاسی افزود. رویدادهای چند سال اخیر شورای شهر ارومیه و مقاومت برخی اعضا، در برابر برگزاری جلسات به زبان تمدنی و تاریخی و رسمی کشور و ایجاد بگومگوهای عجیب متعاقب آن، و در نهایت، رویدادهای روز دوم نوروز امسال همگی گواهی بر حساسیت‌های پیچیدۀ این استان است که بعید است از دید مسئولان امر و دستگاه‌های ذی‌ربط سیاسی و مشاوران دولت دور مانده باشد. در چنین شرایطی اعلام سفر غیررسمی آقای پزشکیان به ارومیه می‌توانست فرصتی برای حل‌وفصل ریشه‌ای این چالش و مسائل باشد تا توازن به فضای استان بازگردد، اما برخلاف انتظار نه‌ تنها اتفاقات روی‌داده امید‌بخش نبود، بلکه انتشار عکس‌ها و تصاویری از دیدار برخی چهره‌های افراطی قوم‌گرا با آقای پزشکیان بازتابی بسیار منفی‌ در سطح استان و منطقه بر جای گذاشت.

مشخص نیست، نقش مشاوران دولت و نهاد‌های ذی‌ربط در تنظیم برنامه‌های سفر آقای پزشکیان به ‌ویژه در میان حساسیت‌های موجود در شهر ارومیه چیست و این بخش از نهادهای دولتی که با بودجۀ کشور وظیفۀ ساماندهی به برنامه‌های دولت را دارند، به چه کاری مشغول هستند؟ اما دلیل این دیدارها هرچه باشد، کمکی به بهبود اوضاع در این استان راهبردی نمی‌کند و بر پیچیدگی‌های موجود اضافه می‌کند. پیش ‌از‌ این نیز مشفقانه دربارۀ نوع تعامل مقامات ارشد اجرائی، حساسیت‌های پیش‌روی را متذکر شده و گمان بر این بود که این دست از تذکر‌های مشفقانه و دلسوزانه منشأ اثری است، اما گویی چنین نیست و مشاوران دولتی از حساسیت‌های موجود بی‌خبرند . اما افکار عمومی به ‌خوبی آگاه است که افزون بر افراطی‌های داخلی، برخی رقبای منطقه‌ای ایران نیز آماده‌اند تا از این شرایط به نفع خود استفاده کنند و بر مسائل قومی بیفزایند. آیا برای مواجهه با این وضعیت در میانۀ این‌همه ابرچالش و چالش پیچیده، نباید تدبیری اندیشید؟

برگرفته از : روزنامۀ شرق، ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ (با ویرایش)