پس از درگذشت خانم مهسا امینی، مانند بسیاری از شهرهای کشور، در شهر بیجار گروس در استان کردستان، اعتراض مسالمت‌آمیزی روی داد. در ۲۸ شهریورماه ۱۴۰۱ گروهی از شهروندان به شکلی مدنی و آرام در تجمعی مقابل فرمانداری حاضر شدند. در پایان این تجمع اعتراضی تعداد محدودی از حاضران اقدام به پرتاب سنگ کردند که با ممانعت بقیه مواجه و خوشبختانه اعتراض روی‌داده، بی‌آنکه خشونتی در پی داشته باشد و به کشته و زخمی‌شدن شهروندان یا نیروهای انتظامی (به‌ جز افرادی که با ساچمه زخمی شدند) منجر شود، به پایان رسید. پس از بروز این اعتراض به‌تدریج تعداد درخورتوجهی از شهروندان بیجاری به اتهامات مختلفی بازداشت شدند. در میان بازداشت‌شده‌ها تعدادی از شخصیت‌های فرهنگی و معتمدان نیز حضور داشتند. افرادی با سنین بالای ۵۰ تا جوانانی با سنین کمتر، از فرهنگیان و هنرمندان تا رزمندگان دورۀ جنگ و زخمی‌های این دوره، بانوان و آقایان، شخصیت‌هایی مانند خوشنویس بین‌المللی و شهره در دنیای اسلام به دلیل کتابت صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه تا نوۀ شهید و خواهر شهید تخریب‌چی دورۀ جنگ. بیشتر این شخصیت‌ها در این شهرستان به خوشنامی به قانون‌گرایی و وطن‌پرستی و مردم‌داری شهره هستند.

پس از اتمام مراحل مقدماتی و بازپرسی و تعیین شعبۀ دادگاه، به‌تدریج در همان شهر دادگاه برگزار و برای بسیاری از افراد در این مرحله، احکام بسیار سنگینی صادر شده است. مخرج مشترک بیشتر احکام، صدور حکم سنگین بیش از ۷۰ ضربۀ شلاق است. صدور احکام سنگین دیگری از زندان طویل‌المدت ۱۴ سال به بالا تا احکام کمتر از چند سال حکم زندان از‌ جملۀ احکام اولیۀ تعدادی از متهمان است که بازتاب بسیاری در میان افکار عمومی شهرستان و منطقه بر جای گذاشته است. خوشنامی و سوابق خدمتگزاری بسیاری از متهمان، به‌ویژه آنکه تعدادی از این افراد جزء معلمان و دبیران باسابقه و خوشنام هستند، بیش ‌از ‌پیش بر نگرانی‌ها دامن زده است. بسیاری از تحصیل‌کردگان شهرستان که اینک دارای جایگاه‌های بین‌المللی و ملی و محلی هستند، در زمرۀ شاگردان سابق این فرهنگیان بوده‌اند.

‌همان‌گونه که رئیس محترم قوۀ قضائیه تأکید کرده‌اند، اعتراض حق هر شهروند ایرانی است. دیگر مسئولان نیز بارها در ‌این ‌باره تأکید کرده‌اند که اعتراض حق شهروندان است. هم‌زمان با چنین تأکیداتی، مشخص نیست در شهرستانی که خوشبختانه اعتراض صورت‌گرفته در آن با خشونت و هرج‌ومرج چندانی روبه‌رو نبوده و تلفاتی نیز اعم از کشته و زخمی در پی نداشته است، چرا چنین احکام سنگینی صادر شده است؟

شهرستان بیجار گروس یکی از مهاجرفرست‌ترین شهرستان‌های استان کردستان و بلکه کل کشور است. این شهرستان افزون بر موقعیت راهبردی در استان کردستان، یکی از ظرفیت‌های کشاورزی در سطح ملی است. خدمات این شهرستان به امنیت کشور و تولید ملی در سده‌های اخیر یکی از مختصات اصلی شهرستان است. هرچند از نظر بی‌کاری وضعیت این شهرستان چندان مطلوب نیست. این وضعیت به مهاجرفرستی گسترده‌تر این شهرستان دامن زده است.‌از منظری دیگر، در حالی‌ که کشور در چند ماه گذشته شرایط دشواری را پشت سر گذاشته و هزینه‌های سنگینی نیز برای این وضعیت پرداخت شده، ترمیم شکاف‌های ایجادشده یکی از مهم‌ترین و مبرم‌ترین نیازهای امروز کشور است. آیا در این شرایط حساس، صدور احکام سنگین، هرچند به احتمال زیاد این احکام در مراحل بعد با تجدیدنظر روبه‌رو شود و تغییر کند، می‌تواند به آرامش بیشتر در کشور یاری رساند؟ آیا چنین احکامی به اعتمادسازی بیشتر منجر می‌شود؟ بسیاری از شخصیت‌های فرهنگی، مسئولان شهرستانی، نمایندۀ شهرستان و دیگر مسئولان شهر با امضای طومار نسبت به صدور چنین احکام سنگینی ابراز نگرانی کرده‌اند. در این شرایط پیشنهاد می‌شود مسئولان قوه قضائیه با اعزام هیئتی با هدف بررسی ابعاد موضوع به استان کردستان و شهرستان بیجار گروس با هدف استمالت از شهروندان و بازگشت اعتماد و آرامش در این شهرستان اقدام کنند. اصرار بر صدور احکام سنگین در چنین شرایط پیچیده‌ای نمی‌تواند ضامن امنیت و کاهش شکاف‌ها باشد. امید است با تجدیدنظر اساسی در این رویکرد با تدبیر و دوراندیشی و مصلحت‌اندیشی، زمینۀ ترمیم بخشی از شکاف‌های به‌وجودآمده مهیا شود و از نگرانی گستردۀ شماری از شهروندان در سطح ملی و به‌ویژه در شهرستان بیجار کاسته شود. ایران ما در این روزها بیش از هر زمان دیگری نیازمند قانون‌مداری و مصلحت‌اندیشی است.

برگرفته از : روزنامۀ شرق، ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ (با ویرایش)